ေဆးရံုမ်ားမွ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား သတိထား

ေဆး႐ံု၊ ရဲစခန္း၊ တရား႐ံုး တို႔သည္ လူမစည္ကား ရာ အရပ္မ်ားဟု ေရွးလူႀကီးတို႔ ဆိုခဲ့ ၾကဖူး ပါသည္။ ထိုေနရာ တို႔မွာ လူရွင္းေလ၊ အားလံုး အတြက္ ေကာင္းေလ သေဘာျဖစ္ၿပီး၊ လူ႐ႈပ္ေလစိတ္ပ်က္ စရာ ျဖစ္ေလ ျဖစ္သည္။ ေဆး႐ံု မ်ားတြင္ စားပြဲကို မေခါက္ ပါႏွင့္၊ စားပြဲကို ေခါက္လွ် င္လူနာ လာတတ္ သည္။ ေမာ္က်ဴရီ ေခၚ ရင္ခြဲ႐ံုကို သန္႔ရွင္း ေရး မလုပ္ႏွင့္၊ အလုပ္ မ်ားတတ္သညဟူ၍ အယူအဆ မ်ား ရွိခဲ့ ၾကဖူးသည္။

တိုက္ဆိုင္မႈ မ်ားကို အစြဲျပဳကာ ထိုအယူအဆမ်ား ခိုင္ခိုင္ မာမာ ျဖစ္ခဲ့ဟန္ တူပါသည္။ လူမ႐ႈပ္ေသာ ေဆး႐ံုမ်ား ရွိသလို၊ လူ႐ႈပ္ေသာ ေဆး႐ံုႀကီး မ်ား လည္းရွိပါသည္။ အထူး သျဖင့္ ပုဂၢလိက ေဆးခန္းႀကီးမ်ားဟု ေခၚေသာ ေဆး႐ံု အမ်ိဳးအစား မ်ားမွာလူအ ေတာ္႐ႈပ္ ပါသည္။ ကားရပ္ရန္ ေနရာပင္ ရွားရွားပါးပါး။ ေဆး႐ံု အတြက္ ဥယ်ာဥ္၊ ဝင္းၿခံတို႔မွာလည္း မရွိသေလာက္ ျဖစ္သည္။ နာမည္ ႀကီးၿမိဳ႕တြင္း၊ ၿမိဳ႕လယ္ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္းႀကီး တို႔ မွာဆရာဝန္ႀကီးမ်ား လာသည့္ အခ်ိန္မ်ား ဆိုလွ်င္ လူ႐ႈပ္ လူက်ပ္လွ ပါသည္။ ကိုယ့္ဆရာ ရွိရာ လူနာတို႔က အလုအယက္ ေျပးလႊား တိုးေဝွ႕လာ ၾကရသည္။ ႀကိဳတင္ တိုကင္ ယူထား မွလည္း စိတ္ခ်ရသည္။ တိုကင္ ရထားေပ မယ့္ ၾကားျဖတ္ ဝင္ၾကသူမ်ား၊ အထူး ဝင္ခြင့္ ရၾကသူမ်ား ရွိရာအေတာ္ေလး ေနာ က္က် မွသာ ဝင္ခြင့္ ရၾကသည္။

အခ်ိဳ႕ ေဆး ခန္းႀကီး မ်ားမွာ ဆိုလွ်င္ မိမိ ျပလိုေသာ ဆရာဝန္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕ခြင့္ ရရန္ (တိုကင္လည္း မရထား ပါက) အေရးေပၚ (အင္မာဂ်င္စီအခန္း) အခန္းတြင္ လွဲအိပ္ ေစာင့္ဆိုင္း၍ ရသည္။ ထိုသို႔ေသာ လူနာ မ်ားကို စုၿပီး ဆရာဝန္ႀကီးကအထူး အခြင့္အေရးျ ဖင့္ အျမန္ လာၾကည့္ ေပး သည္။ အေရး ေပၚ၊ အေရးမႀကီး ေစကာမူဆရာဝန္ႏွင့္ ေတြ႕ရန္ ရွည္ရွည္ လ်ားလ်ား မေစာင့္ ရေတာ့ဘဲ အခ်ိန္တို အတြင္း ျပသခြင့္ ရသည္။

အခ်ိဳ႕မွာ တကယ္ အေရးေပၚ၍ တကယ္ လည္း ေဆး႐ံုတက္ သင့္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ ထိုသူတို႔ သည္လည္း ထိုအေရးေပၚ အခန္းသို႔ တန္းဝင္၍ တာဝန္က် ဆရာဝန္၏ စမ္းသပ္ စီစဥ္မႈျဖင့္ေဆး႐ံုတက္ ႏိုင္သည္။ သက္ဆိုင္ရာ အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီး မ်ား၏ သေဘာတူခ်က္ ျဖင့္လည္းေဆး႐ံုတက္ ႏိုင္သည္။ ေဆး႐ံုမွာ အခန္း ၅၀ ရွိလွ်င္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ အားလံုး ျပည့္ေနတတ္သည္။ အခန္းတိုင္း အတြက္ အသစ္ ဝင္မည့္ သူမ်ားက အသင့္ ေစာင့္ဆိုင္းလ်က္ ရွိၾကသည္ခ်ည္းပင္။ အခန္း မရ ေသးသူမ်ား အဖို႔ ရရာ အခန္း၊ ခုတင္ တို႔မွာ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ ေစာင့္ဆိုင္းၾကရသည္။ အခန္း လြတ္ၿပီ ဆိုသည္ႏွင့္ အေျပးအ လႊား ေနရာယူမွ မိမိ အခန္း ရမည္ ျဖစ္သည္။

သို႔ႏွင့္ ပုဂၢလိက ေဆးခန္းႀကီး၊ ေဆး႐ံုႀကီး တို႔မွာ အျပင္လူနာ မျပတ္သလို၊ အတြင္း လူနာ ကလည္း ႀကိတ္ႀကိတ္ တိုးလ်က္ ရွိေနသည္ သာ ျဖစ္သည္။ ေဆး႐ံုမွ တာဝန္ ရွိသူမ်ား၊ ဝန္ထမ္းမ်ားကလည္း လူနာမ်ား၊ ဆရာဝန္မ်ား အဆင္ေျပေစဖို႔ အထူး ႀကိဳးပမ္းေန ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ေန႔ဆိုင္း၊ ညဆိုင္း အဆိုင္း အသီးသီးျဖင့္ ဝင္ထြက္ သြားလာ လုပ္ကိုင္ ေနၾကသည့္ ဝန္ထမ္းကေလး မ်ားကိုလည္း အေရအတြက္ မ်ားစြာ ေတြ႕ရပါသည္။ သူတို႔ ေလးေတြလည္း ေျပးလႊားလုပ္ကိုင္ ေနၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ လူ႐ႈပ္ ေသာ ေဆးဌာနမ်ား အတြက္ သတိျပဳစရာ အခ်က္တစ္ခု၊ ယင္းမွာ Super bug၊ ယင္းကို သတိ ျပဳဖို႔ေတာ့ ဆိုခ်င္ ပါသည္။ မိေက်ာင္းမင္း ေရခင္းျပသည္ဟု မထင္ေစလိုပါ။အျပဳသေဘာ ႏွင့္ အႀကံ ေပးလိုျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။

အမ်ား သိၿပီး ျဖစ္သည့္ အတိုင္း Super bug ဆိုသည္မွာ ေဆးမတိုးေသာ ကူးစက္ ေရာဂါပိုး၊ ေဆး႐ံုမ်ား မွာေပါက္ပြား ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနေသာ ေရာဂါ ပိုးမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ အခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံတို႔တြင္ အဓိက က်န္းမာေရး ျပႆနာ တစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္လာ ေနေခ်ၿပီဟု သိရသည္။ အထူးသျဖင့္ MethicillinResistant Staphylococcus Aureus (MRSA) မီသီစီလင္ ယဥ္ပါး စတက္ဖိုင္လို ေကာကပ္(စ္)ေအာရီးယပ္စ္ အမည္ရွိ ဗက္တီးရီးယားပိုး ျဖစ္သည္။

သန္႔ရွင္း လွပါသည္ ဆိုေသာ စင္ကာပူ ႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူ႔ ေဆး႐ံုႀကီးမ်ားတြင္ ၂၀ဝ၂ ခုႏွစ္က လူ ၁၀ဝ၀ မွာ ၃ ဦးႏႈန္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ကူးစက္ခဲ့သည္။သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကို ပိုမို တင္းက်ပ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သျဖင့္၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ လူ ၁၀ဝ၀ မွာ ၂ဒသမ ၁ ဦးႏႈန္းသို႔ က် ဆင္း သြားေၾကာင္း သိရသည္။စင္ကာပူ ႏိုင္ငံ၏ နာမည္ႀကီး ေဆး႐ံုႀကီး တစ္ခုတြင္ပင္ ၂၀ဝ၃ ခုႏွစ္က လူ ၁၀ဝ၀ မွာ ၄ ဒသမ ၂ဦးႏႈန္း MRSA ပိုး ကူးစက္ ခံခဲ့ရရာမွ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ ၁ ဒသမ ၆ ဦးႏႈန္းသို႔ က်ဆင္းခဲ့သည္။ထို႔အျပင္ စင္ကာပူရွိ အျခား ေဆး႐ံုႀကီး အခ်ိဳ႕ မွာလည္း အလားတူ MRSA ေရာဂါပိုး ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနေၾကာင္း စစ္ေဆး ေတြ႕ရွိ ၾကသည္။ အဆိုပါ MRSA ေရာဂါပိုးသည္ မသန္႔ရွင္းေသာအသံုးအေဆာင္မ်ား၊ ကူးစက္ ေရာဂါ ရွိေသာ လူနာမ်ား၊ ေရာဂါ လကၡဏာ မျပဘဲ ကူးစက္ေရာဂါပိုးကို သယ္ေဆာင္ေနသူ (Carrier) မ်ား စသည္တို႔ႏွင့္ ထိေတြ႕ မိရာမွ ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔တတ္ပါသည္။ အဆင့္ျမင့္ ေနာက္ဆံုးေပၚ ပဋိဇီဝ ေဆးမ်ိဳးစံု ကိုပင္ အန္တုႏိုင္၊ ေဆးမတိုး ယဥ္ပါးေနႏိုင္သည့္ ေၾကာက္စရာ ေရာဂါပိုး တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး ကူး စက္ ခံရသူ၊ နဂိုကပင္ လူနာ ျဖစ္ေနသူတို႔အား အသက္ အႏၱရာယ္ ျပဳႏိုင္သည့္ ေရာဂါပိုး တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။ ေဆး႐ံုတြင္ရက္ၾကာၾကာ ေနရသူမ်ား၊ မၾကာခဏ ေဆး႐ံု တက္ရသူ မ်ားမွာ ပို၍ ကူးစက္ ခံရ လြယ္ေၾကာင္းသတိျပဳသင့္ ပါသည္။

တာဝန္ရွိသူ မ်ားက MRSA ပိုး ကူးစက္ျခင္းမွ ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ လူနာ၊ လူနာေစာင့္၊ ေဆး႐ံု ဝန္ထမ္းေတြ စနစ္တက် လက္ေဆး ၾကဖို႔၊ အသံုး အေဆာင္ ေတြကိုစနစ္တက် စြန္႔ပစ္ ၾကဖို႔၊ သန္႔ရွင္းမႈကို အထူး ဂ႐ုျပဳဖို႔နဲ႔ MRSA ပိုးရွိ၊ မရွိ ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးၿပီးလိုအပ္သလို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ေတြ လိုအပ္ပါတယ္ ဟု ေျပာပါသည္။ ထိုေဆး႐ံုႀကီးသည္ေန႔စဥ္ အတြင္း လူနာခန္း တို႔ကို ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ Intensive Care Unit အထူး ၾကပ္မတ္ကုသေဆာင္ တို႔ကို ၉၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ကူးစက္ ႏိုင္ဖြယ္ ေရအိမ္ ႏွင့္ အျခား ေနရာမ်ားကို ရာႏႈန္းျပည့္MRSA ပိုးရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆး ေနသည္ဟုလည္း သိရပါသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇူလိုင္လ မွစ၍လူနာတိုင္းကိုလည္း ထို MRSA ပိုးရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးေတာ့ မည္ ဟု ဆိုပါသည္။ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းသည့္အခ်က္က ေဆး႐ံုဝန္ထမ္းအားလံုး- အႀကီး၊ အလတ္၊ အငယ္ တန္းသန္႔ရွင္းေရးလုပ္သား ဝန္ထမ္း အားလံုးကိုလည္း ပိုးရွိ၊ မရွိ စစ္ ေဆးၿပီး ထိုသူတို႔၏ လုပ္ငန္းခြင္ကြ်မ္းက်င္မႈ၊ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ၊ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆာင္ ရြက္မႈ တို႔ကိုပါတင္းက်ပ္စြာ စစ္ေဆးျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ႏွစ္က ေရာဂါပိုးပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ၉ ဒသမ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိရာက ၂၀၁၀ ျပည့္ ႏွစ္ဦးပိုင္းတြင္ ၃ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း သာရွိေတာ့ေၾကာင္းအမွန္တကယ္ စစ္ေဆး ေတြ႕ရွိ ရပါသည္။

ေဆး႐ံုဝန္ထမ္းတိုင္း စနစ္တက် လက္ေဆးၾက၊ လူနာေစာင့္မ်ားကို လည္း စနစ္တက် လက္ေဆးျခင္းႏွင့္ အတူ က်န္းမာ ေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေသာျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားကိုပါ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးျခင္းသည္ ေဆး႐ံု၏ သန္႔ရွင္းမႈႏွင့္အတူကူးစက္ေရာဂါမ်ား မပ်ံ႕ပြားေအာင္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳေၾကာင္းသိရပါသည္။ ႏွစ္စဥ္ ေမလ ၅ ရက္ ေန႔သည္ Hand Hygiene Day လက္ေဆးေရးေန႔ အျဖစ္ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ႀကီးက သတ္မွတ္ၿပီး ပညာေပး၊ ေဆာ္ဩလ်က္ ရွိပါသည္။ လက္သည္လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွာ အညစ္ပတ္ဆံုး ေနရာ ျဖစ္သည္။ ေနရာတကာ သူႏွင့္ သာ ထိေတြ႕ ကိုင္တြယ္ေနရရာ၊ မသန္႔ရွင္းဆံုး ေနရာ အမွန္ ျဖစ္သည္။ လက္ေခ်ာင္း၊ လက္ဖဝါး၊ လက္သည္း၊ လက္အစိတ္အပိုင္းမ်ား ကို အၿမဲ သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာ ေနျခင္းသည္ ကူးစက္ ေရာဂါမ်ားကာကြယ္ေရး အတြက္ သာမက လူတိုင္း အသက္ ရွည္ က်န္းမာေရး အတြက္ပါ အေထာက္အကူျပဳေသာ အေလ့အထ ေကာင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

ေဆး႐ံုႀကီးမ်ား၊ ေဆးခန္းႀကီး မ်ားမွာ လူ႐ႈပ္ လာသည္ႏွင့္အတူ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာ မ်ား ဝင္ေရာက္ လာႏိုင္သျဖင့္ ေဆး႐ံု၊ေဆးခန္းမ်ား၏ သန္႔ရွင္းေရး၊ ယင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ ေနေသာ လူသား အားလံုး၏ သန္႔ရွင္းေရး တို႔ကိုအထူးၾကပ္မတ္ သတိျပဳ ေဆာင္ရြက္ သင့္ေပ သည္

 ေဒါက္တာ ျမင့္သန္း (ေညာင္ေလးပင္)
sources; Health Digest Journal.