ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ ဆီးျဖဴပင္

Item Name ---------- Emblic Myrobalan; Indian Gooseberry (ဆီးျဖဴ)
Category ------------ Raw Material
Botany Term -------- Emblica officinalis Gaertn ,Phyllanthus emblica Linn.
Species Family ----- Euphorbiaceae.


ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလံုး၌ ေပါက္ေရာက္သည္။ အထူးသျဖင့္ အထက္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ သမေအးပိုင္းေဒသတြင္ အေျမာက္အျမား ေပါက္ေရာက္သည္။သဘာ၀အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။

အပင္

ရြက္ေႀကြပင္လတ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေပ ၃၀ ခန္႕ ထိျမင့္၍ ပင္စည္ တြင္ အညိဳေရာင္ အေပြးအေခါက္မ်ား႐ွိသည္။ ကုိင္းျဖာသည္။

အ႐ြက္

၂ မြာ ငွက္ေမြး႐ြက္ေပါင္းျဖစ္၍ ႐ြက္လႊဲထြက္တတ္သည္။ ႐ြက္ျမြာမ်ား ၅၀-၆၀ ခန္႕ထိပါ႐ွိ၍ ေသးငယ္ၿပီး မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ခပ္စိပ္စိပ္ ထြက္၏။ ဆူးပုပ္႐ြက္ႏွင့္ တူေသာ္လည္း ဆူးပုပ္႐ြက္ထက္ ႐ြက္ျပား ပိုႀကီးၿပီး ႐ွည္၏။အပြင့္စိမ္း၀ါေရာင္ျဖစ္သည္။ အဆုပ္လိုက္ပြင့္၍ ျပာသို၊တပို႕တြဲတြင္ပြင့္သည္။


အသီး

ေျပာင္ေခ်ာ၍ အ၀ါႏုေရာင္႐ွိသည္။ အသားထူ၍ ေဒါင္လိုက္အေျမာင္း ၆ ေျမာင္း႐ွိသည္။အေစ့တစ္ခုသာ ပါ၀င္သည္။ တေပါင္း၊ တန္ခူးတြင္ သီးသည္။

► အသံုးဝင္ပံု

အသီး ၊ အ႐ြက္ ၊ အေစ့။

အာနိသင္

ျမန္မာေဆးက်မ္းမ်ားအလိုအရ ဆီးျဖဴသီးသည္ ခ်ိဳ ၊ ခ်ဥ္ ၊ဖန္ေသာ အရသာ ႐ွိ၏။ ေအး၏။ အစာကို ေၾကပ်က္ေစ၏။ ဆီး ၊ ၀မ္းမီး ကုိ ေတာက္ေစ၏။ ေဒါသ သံုးပါးကုိႏိုင္၏။ ေသြးကုိ ျဖစ္ေစ၏။ အပူကုိ ၿငိမ္းေစ၏။

► အသီးအသံုးျပဳပံု

၁။ဆီးျဖဴသီးသည္ အသက္ကုိ႐ွည္ေစ၏။ ေခ်ာင္းဆိုး ၊ ပန္းနာ၊ ေလနာတို႕ကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။
၂။ေသြး၀မ္းသြားလၽွင္ ဆီးျဖဴသီးအစိမ္းကို ေထာင္း၍ အရည္ညွစ္ ယူၿပီး သံပရာရည္ႏွင့္ ေသာက္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းသက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစသည္။
၃။ဆီးျဖဴသီးအေျခာက္ သို႕မဟုတ္ အစိုကို ေသြး၍ သံပရာရည္ အနည္းငယ္ထည့္ၿပီး အေရျပားေပၚတြင္ ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ယားယံနာ၊ ေပြးညွင္း၊ တင္းတိပ္မ်ားကို လိမ္းေပးက ေပ်ာက္၏။
၄။ဆီးျဖဴသီးေျခာက္မႈန္႕ကုိ ထန္းလ်က္၊ပ်ားရည္၊ သကာရည္ႏွင့္ နယ္စားက ဆီးပုပ္ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
၅။ဆီးျဖဴသီးေျခာက္ကုိ ငါး႐ွဥ့္သားႏွင့္ ခ်က္စားက ဒူလာ ေသြး၀မ္းက် ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
၆။ဆီးျဖဴသီးကို အညက္ႀကိတ္၍ ထိပ္က အံုေပးပါက ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံ ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၇။ေတာဆီးျဖဴ သို႕မဟုတ္ ေတာင္ဆီးျဖဴ၊ ေျမဆီးျဖဴ ပဥၥငါးပါး ျပဳတ္ေသာက္က ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း၏။

► အ႐ြက္အသံုးျပဳပံု

၁။အ႐ြက္ကို ေရႏွင့္ သံုးခြက္တစ္ခြက္တင္ က်ိဳ၍ ရ႐ွိေသာ အရည္ကို ပလုတ္က်င္းေပးခဲ့ေသာ္ လွ်ာကြဲျခင္း၊ ပါးစပ္ကြဲျခင္း၊ ေပါက္ျခင္းႏွင့္ ေရစီးကမ္းၿပိဳျဖစ္ျခင္းမ်ား တစ္ခဏခ်င္း ေပ်ာက္ကင္း၏။
၂။ဆီးျဖဴ႐ြက္ႏုမ်ားကုိ ပုန္းရည္ျဖင့္ ေကၽြးခဲ့ေသာ္ အစာမေၾကျခင္း၊၀မ္းသက္ျခင္းမ်ား ေပ်ာက္ကင္း၏။
၃။ဆီးျဖဴ႐ြက္ကို ကၽြမ္းေအာင္ ေလွာ္ၿပီး အုန္းဆီႏွင့္ ေရာ၍ ကေလးမ်ား၌ ျဖစ္တတ္ေသာ က်ဗဟံုးနာမ်ားကို လိမ္းေပးက ေပ်ာက္၏။
၄။မီးေလာင္၊ ေရေႏြးပူေလာင္ေသာ အနာမ်ားတြင္ ဆီးျဖဴ႐ြက္ကို အကၽြမ္းေလွာ္၍ အမႈန္႕ျပဳၿပီး ျဖဴးေပးရ၏။

► အေစ့အသံုးျပဳပံု

၁။အေစ့ကုိ ထုေထာင္းေျခၿပီးလွ်င္ ေရေႏြးႏွင့္ ျပဳတ္၍ မ်က္စိကို ေဆးေၾကာေပးေသာ္ မ်က္စိ၌ ျဖစ္ေသာေရာဂါမ်ား ေပ်ာက္ကင္း သက္သာေစႏိုင္၏။

ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား