ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ ေလးညွင္းပင္

Item Name --------- Clove (ေလးညွင္း)
Category ------------ Raw Material
Botany Term ------- Eugenia carryophyllata Thunb
Species Family ----- Myrtaceae


ပူအုိုက္စြတ္စို၍ အၿမဲတေစ မိုးအနည္းငယ္ ႐ြာသြန္းေသာ အရပ္ေဒသ တြင္ စုိက္ပ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းသည္။ မိုးမ်ား၍ ပူအိုက္ စြတ္စိုေသာ ဂ်ာဗား၊ ဘိုနီယို ကၽြန္းမ်ား၌သာ သဘာ၀ အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ ေတြ႕႐ွိ ႏုိင္သည္။- စိုက္ပ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။အေစ့ မွ စတင္ ပ်ိဳးယူရ၏။ ၅ ပတ္ ၆ ပတ္ ၾကာမွ အေညွာင့္ ထြက္၍ အထူး ဂ႐ုစိုက္ ရန္လိုသည္။ ပိ်ဳးေဘာင္ ျပင္ရာ၌ ေျမေဆြးႏွင့္ ႏုန္းေျမ မ်ားမ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ရ၏။ ပ်ိဳးေဘာင္ အက်ယ္ ၃ ေပ၊ အျမင့္ ၉ လက္မ၊ အ႐ွည္ ၁ ေပ ထား၍ ေဘာင္ေဖာ္ၿပီး ေဘာင္ေပၚ တြင္ အရိပ္ ျပဳလုပ္ေပး ရ၏။ မ်ိဳးေစ့ တစ္ေစ့ ႏွင့္ တစ္ေစ့ ၄ လက္မ ျခား၍ စိုက္ၿပီး ေရ႐ႊဲ႐ႊဲ ေလာင္းေပးရသည္။ ပ်ိဳးေထာင္ၿပီး ၈ လ မွ ၁၂ လ ခန္႕ ၾကာမွ ျခင္းေတာင္း၊ ၀ါးက်ည္ေတာက္၊ပလတ္စတစ္ အိတ္တို႕တြင္ ပ်ိဳးေျမပါ တစ္ပါတည္း အျမစ္ဥ ကို မထိခိုက္ ေစဘဲ တူးေဖာ္၍ ေ႐ႊ႕စုိက္ရသည္။ တစ္ႏွစ္အၾကာ (ပိ်ဳးပင္ ၂ ႏွစ္သား အ႐ြယ္ ) တြင္ စိုက္ခင္း၌ ေ႐ႊ႕စိုက္ ႏိုင္သည္။စုိက္ခင္းတြင္ အခ်င္း ၂ ေပ၊ အနက္ ၂ ေပ႐ွိ စုိက္က်င္း မ်ား တစ္က်င္း ႏွင့္ တစ္က်င္း ေပ ၂၀ ခြာ၍ တူးရ၏။ ယင္းက်င္း မ်ားတြင္ မစိုက္မီ တစ္လ ႀကိဳတင္၍ ႏြားေခ်း၊သစ္ေဆြး ေျမၾသဇာ မ်ားေကၽြးၿပီး အျမင့္ ၁ ေပ ခန္႕႐ွိ ပိ်ဳးပင္မ်ား ခ်စုိက္ရသည္။

ငယ္စဥ္ အခါ တုိက္႐ိုက္ ေနပူျခင္း မခံႏုိင္ သည့္အတြက္ ေခတၱအရိပ္ ပင္မ်ား စုိက္ပ်ိဳးေပး ရမည္။ အပင္ထ ေႏွးသည့္ အတြက္ ေပါင္းမၾကာ ခဏ ႐ွင္းေပးျခင္း၊ေရေလာင္းေပးျခင္း၊ ေျမဆြ ေပးျခင္းမ်ား ဂ႐ုစုိက္ ေဆာင္႐ြက္ရ၏။ အ႐ြက္မ်ား တြင္ က်ေရာက္ေသာ ပိုးမႊား ေရာဂါမ်ားကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ ေပးရမည္။၈ ႏွစ္ ၉ ႏွစ္ အၾကား ပန္းစပြင့္ၿပီး စတင္္ သီးေလ့ ႐ွိသည္။ ေလးညွင္းပြင့္ မ်ားကုိ ခူးရာ၌ အငံုက စ၍ အစိမ္းမွ နီညိဳေရာင္သို႕ ေျပာင္းလာသည့္ အခါ ျပာသို၊ တပို႕တြဲ လမ်ားတြင္ စတင္ ခူးရ၏။

ခူးၿပီး ေရေႏြးေငြ႕ ခံ၍ ႏြမ္းေအာင္ ျပဳၿပီး အေျခာက္လွန္း ရ၏။ အဖူးမ်ား အညိဳေရာင္ ရပါက ေျခာက္ေသြ႕သည္ ဟု ယူဆရ၏။ ေလးညွင္းဆီကို အ႐ြက္၊ အသီးစိမ္း၊ အပြင့္ေျခာက္၊ အပြင့္႐ိုး တို႕မွ ထုတ္ယူ ရ႐ွိ ႏုိင္သည္။

အပင္

အၿမဲစိမ္း ႏွစ္ၾကာခံ ပင္ႀကီးမ်ိဳး ျဖစ္၍ အျမင့္ ၂၅-၅၀ ေပထိ ျမင့္၏။ အေခါက္ မြဲျပာ ေရာင္ ႐ွိ၏။ အကိုင္း အခက္မ်ား တည့္မတ္စြာ ေဘးသို႕ ျဖာထြက္သည္။

အ႐ြက္

႐ြက္လႊဲ ထြက္၏။ ႐ွည္ေမ်ာေမ်ာ ဘဲဥပံု လွံစြပ္ပံု ထိ႐ွိၿပီး ႐ြက္ရင္း အနည္းငယ္ ၀ုိင္း၍ ႐ြက္ထိပ္ ခၽြန္သြယ္သည္။ အလ်ား ၅-၆ လက္မ ထိ႐ွည္၍ အနံ ၂ လက္မခန္႕ က်ယ္၏။႐ြက္ျပား သားေရ ကဲ့သို႕ ေျပာင္ေခ်ာၿပီး အစက္ အေျပာက္ကေလး မ်ား႐ွိသည္။ အေပၚ မ်က္ႏွာျပင္ အစိမ္းရင့္ေရာင္ ႐ွိ၍ ေအာင္မ်က္ႏွာျပင္ အ၀ါေဖ်ာ့ေရာင္ ႐ွိ၏။ အ႐ြက္ကို ေျခ၍ နမ္းၾကည့္က ေမႊးေသာ အနံ႕ ရ၏။ ႐ြက္ရင္း ႐ြက္ညွာတံ ပန္းေရာင္ ႐ွိ၏။

အပြင့္

၃ ပြင့္ တစ္ခိုင္ ျဖစ္သည္။ ပြင့္စ၌ ခရမ္းႏုေရာင္ ႐ွိၿပီး တျဖည္းျဖည္း အ၀ါေရာင္သို႕ ေျပာင္းသြား၏။ ပြင့္ခ်ပ္ ျပြန္ပံု ႐ွိသည္။ တစ္ပင္တည္းတြင္ အဖိုပြင့္ အမပြင့္ သီးျခား႐ွိသည္။ ေဆးဖက္ အျဖစ္ အဖိုပြင့္ ကိုသံုး၏။

အသီး

႐ွည္ေမ်ာေမ်ာ ပံုသဏၭာန္ ႐ွိ၍ အညိဳေရာင္ ျဖစ္သည္။ အေစ့ ၄-၆ ေစ့ ထိပါ၏။

► အသံုးဝင္ပံု

အပြင့္၊ အဆီ။

အာနိသင္

ျမန္မာ ေဆးက်မ္း မ်ားအလို အရ ေလးညွင္း သည္စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္း ႐ွိ၏။ ခါးသက္သက္ ႐ွိ၏။ မ်က္စိ ကို အက်ိဳးျပဳ၏။ ေအး၏။ ၀မ္းမီး ေတာက္ေစ၏။ ေၾကညက္ လြယ္၏။ ႏႈတ္ၿမိန္ ေစ၏။ သလိပ္ ၊ သည္းေျခ၊ ေသြးရာဂါ မ်ား၊ အပုပ္ အစပ္ တုိ႕ကို ၿငိမ္းေအး ေစ၏။ ေရငတ္ျခင္း၊ မူးေ၀ျခင္း၊ ၀မ္းေဖာေရာင္ျခင္း၊ ၀မ္းဗုိက္ ထိုးေအာင့္ ျခင္းႏွင့္ အဆုတ္နာ တုိ႕ကို ႏုိင္၏။

► အပြင့္အသံုးျပဳပံု

၁။ ၀မ္းဗို္က္ အၿမဲ ထုုိးေအာင့္ နာက်င္၍ ၀မ္းျဖဴျဖဴ အေရ က်ဲက်ဲမ်ား သြားပါက ေလးညွင္းမႈန္႕ ကို ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာ၍ လ်က္ေသာ္ ေပ်ာက္၏။
၂။ ေလးညွင္းပြင့္ ႏွင့္ ကနခို တို႕ကို ညက္ညက္ ႀကိတ္၍ လံုးၿပီး အရိပ္၌ အေျခာက္လွန္း၍ ေရေႏြးႏွင့္ သံုးေဆာင္ပါက ဓာတ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ စျမင္းခံျခင္း၊ သလိပ္ က်ပ္ခဲျခင္း တို႕ေပ်ာက္၏။
၃။ ေလးညွင္းပြင့္ ကို ေသြး၍ သၾကားခဲ ကိ်ဳရည္ ပ်စ္ပ်စ္ ႏွင့္ ေရာလ်က္ေသာ္ ကိုယ္၀န္ တည္စ အန္ေသာ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။
၄။ ေလးညွင္းပြင့္ ကုိ ေဆးခါးႀကီး ႏွင့္ ေရာႀကိတ္ၿပီး ေရေႏြး ပူပူႏွင့္ ေသာက္ေသာ္ အဖ်ားေရာဂါ ႏွင့္ အားအင္ ကုန္ခန္းျခင္း မ်ားကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။
၅။ ေၾကးနီခြက္ သန္႕သန္႕၌ ေလးညွင္းပြင့္ ကုိ ပ်ားရည္ႏွင့္ ထုေျခ၍ မ်က္စဥ္း ခတ္ေသာ္ မ်က္စိနာျခင္း၊ မ်က္လံုး၌ တိမ္ျဖဴစြဲ ျခင္း ေပ်ာက္၏။
၆။ ေလးညွင္းပြင့္ ကို ေရႏွင့္ ႀကိတ္၍ ခပ္ေႏြးေႏြး ျပဳၿပီး ေသာက္ေသာ္ ေရငတ္ျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္လိုျခင္း၊ လွ်ာေျခာက္ျခင္း၊ ခၽြဲျခင္း၊ အရသာ မေပၚျခင္း မ်ားေပ်ာက္၏။
၇။ ေလးညွင္းပြင့္ နႏြင္း ဆတူ စပ္၍ ႀကိတ္ၿပီး ျမံဳေနေသာ အနာမ်ား ေပၚတြင္ လိမ္းေပးေသာ္ ေပ်ာက္၏။
၈။ သလဲသီး အခ်ဥ္ အရည္ႏွင့္ ေလးညွင္း ေရာေသာက္ေသာ္ ၀က္႐ူးနာ ထ၍ အန္ျခင္းႏွင့္ ႐ိုး႐ိုး အန္ေသာ ေရာဂါ မ်ား ေပ်ာက္၏။
၉။ အထုိင္ အထတုိ႕ ၌ မူး၍ မ်က္စိ မူးမိုက္ ေသာ္ ေလးညွင္း ကို ေရေအးႏွင့္ ေသြးၿပီး မ်က္စဥ္းခတ္ ေပးက ေပ်ာက္၏။
၁၀။ ေလးညွင္းပြင့္ ကုိ မီးႏွင့္ေလွာ္၍ ႀကိတ္ၿပီး ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာလ်က္ေသာ္ ၾကက္ညွာ ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္၏။

► အဆီအသံုးျပဳပံု

၁။ ေလးညွင္းဆီ သို႕မဟုတ္ ေလးညွင္းပြင့္ ကုိ ေသြး၍ သြားနာ၊ သြားကိုက္ေသာ ေနရာသို႕ လိမ္းေပးေသာ္ သြားနာ၊ သြားကိုက္ ေပ်ာက္၏။
၂။ ေလးညွင္းဆီကို မုန္ညင္းဆီႏွင့္ ေရာလိမ္းေသာ္ အဆစ္ အမ်က္ ကုိက္ခဲ နာက်င္ျခင္း မ်ားေပ်ာက္၏။
၃။ မ်က္ႏွာ နဖူး၏ အထက္ပိုင္းသို႕ ေလးညွင္းဆီကုိ လိမ္းေပးေသာ္ ေခါင္းကုိက္ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။

ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား