ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ စမုန္စပါးပင္

Item Name ------- Fennel (စမုန္စပါး)
Category ---------- Raw Material
Botany Term ------ Foeniculum vulgare Gaertn
Species Family --- Umbelliferae


ေတာင္ေပၚေဒသ အျမင့္ေပ ၆၀၀၀ ထိေပါက္ေရာက္ႏိုင္သည္။အပူပိုင္း ေဒသတြင္ သာမက အေအးပိုင္းေဒသတြင္ပါ ေပါက္ေရာက္သည္။ အေအးပိုင္းေဒသတြင္ႏွစ္ရွည္ခံပင္ျဖစ္သည္။ စိုက္ပ်ိဳးပင္ အျဖစ္ ေပါက္ေရာက္သည္။ စမုန္စပါးပင္မ်ားကို တစ္ပင္ႏွင့္ တစ္ပင္ ၁ေပကြာ ေလးကြက္က်ား စိုက္ပ်ိဳးရသည္။ စိုက္ပ်ိဳးမႈလြယ္ကူရန္ ထြန္သြားကို ၁ ေပ ျခား၍ ေလးကြက္ က်ား ေၾကာင္း ဆြဲၿပီး ၎တို႔ ဆံုေသာ ေနရာမ်ားတြင္ မ်ိဳးေစ့ ၄ ေစ့ခန္႔ ထည့္လ်က္ ၾကမ္းတံုးျဖင့္ ေျမၫွိေပးရသည္။ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ စမုန္စပါးပင္မ်ားအား ေပါင္းပင္မ်ား မဖံုးလႊမ္းႏိုင္ေစရန္ အခ်ိန္မီ ၾကားေပါင္းထြန္လိုက္ျခင္း ၊ ပင္ေျခတြင္ ေပါင္းရွင္း ေပးျခင္း ၊ ေျမဆြေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရပါသည္။ တပို႔တြဲလအတြင္း ရိတ္သိမ္း၍ ပင္ေျခမွ တံစဥ္ျဖင့္ ရိတ္ယူၿပီး တလင္းတြင္ စုပံု၍ အေျခာက္လွန္းရသည္။ အသီးေျခြရာတြင္ ႏြားျဖင့္ ေျခြပါက မ်ိဳးေစ့ မ်ား ကြဲေၾကႏိုင္သျဖင့္ စုပံုကာ တုတ္ျဖင့္ ရိုက္ၿပီး ေျခြယူရ၏ ။ ရရွိေသာ စမုန္စပါးမ်ိဳးေစ့မ်ားကို အေျခာက္ထားရသည္။

အပင္

အပင္ငယ္မ်ိဳးျဖစ္၍ အျမင့္ ၃ေပခန္႔ ထိ ျမင့္သည္။ ပင္လံုးေသး၍ အေခါင္းပါသည္။ ရိုးတံမွ အကိုင္း အခက္ ကေလးမ်ား ထြက္၏ ။

အရြက္

အရြက္ႏူးညံ့ၿပီး ေသးမႊားေသာ အမွ်င္ကေလးမ်ား ျဖစ္ၾက၏ ။ ေမႊးႀကိဳင္ေသာ အနံ႔ရွိသည္။

အပြင့္

ေသးငယ္၍ အ၀ါေရာင္ရွိသည္။ ထီးပံုသ႑ာန္ ပန္းခိုင္ တြင္ပြင့္၏။

အသီး

အႏွံကေလးမ်ားသဖြယ္ အသီးကေလးမ်ား စုၿပံဳသီးၾကသည္။ ဥသ႑ာန္ရွိ၏ ။ အေစ့သည္ စိမ္း၍ ၾကာေသာ္ ၀ါသြား၏။ အေစ့ေမႊးႀကိဳင္ေသာ အနံ႔ရွိသည္။

► အသံုးဝင္ပံု

အေစ့ ၊ အရြက္ ။

အာနိသင္

ျမန္မာေဆးက်မ္း မ်ား အလိုအရ စမုန္စပါးသည္ ပူ၏ ၊ အစာကို ေၾကညက္ေစ၏ ။ ေလ ၊ သလိပ္ ၊ ေသြးကို ေျဖာင့္ေစ၏ ၊ ညီမွ်ေစ၏ ။ ႏွလံုးကို အက်ိဳးျပဳ၏ ။ ၀မ္းမီး ႏု႔ံျခင္း ကို ေပ်ာက္ကင္း ေစတတ္၏ ။ ေလအားႀကီး ေသာအနာ ၊ အတြင္းပူနာ ၊ ေရငတ္နာတို႔ကို ႏိုင္၏ ။

► အေစ့အသံုးျပဳပံု

၁ ။ စမုန္စပါးကို အဆီထုတ္၍ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေဆး၀ါး မ်ားတြင္ ေလေဆးအျဖစ္ အသံုးျပဳ၏ ။
၂ ။ စမုန္စပါးကို စားသံုးျခင္းျဖင့္ သလိပ္ ၊ ေလကို ပယ္၍ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ၊ အန္ျခင္းတုိ႔ကို ေပ်ာက္ကင္း ေစႏိုင္၏ ။
၃ ။ အဖ်ားႀကီး ၊ အပူႀကီး ေသာ္ စမုန္စပါးကို ညဦးက စိမ္၍ နံနက္ တိုက္ေပးျခင္းျဖင့္ အပူရွိန္ ေလ်ာ့၍ အဖ်ားက်သြားမည္။
၄ ။ ကေလးမ်ား အစာမေၾကေရာဂါ အတြက္ စမုန္စပါးကို ေရေႏြးေျဖာ၍ တိုက္ေသာ္ အစာမေၾက ၀မ္းဗိုက္ေရာင္ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း၏ ။
၅ ။ ဥသွ်စ္သီးကင္းႏွင့္ စမုန္စပါးကုိ ေရာေထာင္း၍ ေသာက္လွ်င္ အစာမေၾက ၀မ္းေရာဂါေပ်ာက္ကင္း ၏။
၆ ။ စမုန္စပါးႏွင့္ သၾကားကုိ ဆတူေရာ၍ ညအိပ္ရာ၀င္ေသာက္ေသာ္ မ်က္စိၾကည္လင္သည္။

► အရြက္အသံုးျပဳပံု

၁ ။ အရြက္ကို အရည္ၫွစ္၍ ေသာက္လွ်င္ ဆီးခ်ဳပ္ ၊ ဆီး ေအာင့္ေပ်ာက္၍ ဆီးေကာင္းေစသည္။

ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား