အီဘုိလာအေၾကာင္း သိသင့္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား

ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ဟာ အေနာက္ အာဖရိက တစ္ခြင္ကုိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္လမွာ အေနာက္ အာဖရိက ႏုိင္ငံ ဂီနီ မွာ စတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ကအစ ဆီယဲရား လီယြန္း ၊ လုိင္ေဘးရီးယား အစရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ သြားခဲ့ၿပီး အခု ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္အထိ ေသဆံုးသူ ၉၃၂ ထက္မနည္း ရွိေနၿပီး ေရာဂါခံစား ေနရသူ ၁၇၁၁ ဦး ရွိေၾကာင္း ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖဲြ႕၏ ထုန္ျပန္ခ်က္ မွာ ေဖာ္ျပ ပါရွိသည္။

 အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ေရာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္ ကာကြယ္ တားဆီးေရး အဖဲြ႕က ကူးစက္ေရာဂါ ပါရဂူ ၅၀ ဦးကို အီဘုိလာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေနတဲ့ ေဒသေတြကုိ ေစလႊတ္ၿပီး ဗုိင္းရပ္စ္ပုိး ျဖစ္ပြားမႈကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ကာကြယ္ ကုသေဆး ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ တာ၀န္ေပး ေစခုိင္း ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အီဘုိလာ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈဟာ စုိးရိမ္ ေၾကာင့္ၾကဖြယ္ ေကာင္းေန ပါတယ္။


အီဘုိလာလုိ႔ ဘာျဖစ္လုိ႔ ေခၚတာလဲ ။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္မွာ ကြန္ဂုိႏုိင္ငံ ၊ အီဘုိလာျမစ္မွာ ဒီဗုိင္းရပ္စ္ကုိ စတင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ ပါတယ္။ စတင္ ေတြ႕ရွိတဲ့ ေနရာကို အစြဲျပဳၿပီး ဒီဗုိင္းရပ္စ္ ကုိလဲ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ လုိ႔ ေခၚခဲ့တာပါ။

ကူးစက္ခံရသူ ေတြကုိ ဆရာ၀န္ေတြက ဘာလုပ္ေပး ႏုိင္သလဲ ။ ဆရာေတြက ေပၚလာတဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြကုိ ကုသေပး ပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ၊ အသက္ရွဴႏႈန္း ေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ ေပးၿပီး လူနာ ခႏၶာကုိယ္ ထဲမွာ အရည္ဓာတ္ မခန္းေျခာက္ေအာင္ လုပ္ေပး ပါတယ္။ တျခား ကူးစက္ေရာဂါ ပုိးေတြ မ၀င္ေအာင္ ပဋိဇီ၀ ေဆးေတြ ေပးပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ေရာဂါ ခုခံစနစ္ အားေကာင္းၿပီး အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကုိ ကိုယ္တုိင္ပဲ တုိက္ဖ်က္ႏုိင္ေအာင္ က်ားကန္ ေပးထား ရပါတယ္။

ကုသေဆး မရွိဘူးဆုိရင္ ဗုိင္းရပ္စ္ပုိး ကူးစက္ခံရသူေတြက ဘယ္လုိ ေနျပန္ေကာင္း လာႏုိင္မလဲ ။ ခႏၶာကုိယ္ကုိ ဗုိင္းရပ္စ္ ကူးစက္သြားရင္ အဲဒီ ဗုိင္းရပ္စ္ကုိ သတ္ပစ္ႏုိင္ဖုိ႔ ခႏၶာကုိယ္က ပဋိဇီ၀ဓာတု ပစၥည္းေတြကုိ ထုတ္လုပ္ ပါတယ္။ အဲဒီ ပဋိဇီ၀ ဓာတုပစၥည္း လံုလံုေလာက္ေလာက္ ထုတ္ႏုိင္တဲ့ အထိ ခံႏုိင္ရည္ ရွိရင္ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကုိ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ေရာဂါ ခုခံစနစ္က သတ္ပစ္ လုိက္ႏုိင္လုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံရသူ ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ က ထြက္တဲ့ အရည္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ တုိက္႐ုိက္ ထိေတြ႕မိမွ ပုိးကူးႏုိင္တယ္ ဆုိတာ ကိုယ့္မွာ အေရျပား ေပါက္ၿပဲေနတဲ့ အနာနဲ႔ အဲဒီ အရည္ေတြ ထိေတြ႕မိမွ ကူးစက္မယ္လုိ႔ ေျပာတာလား ။ အနာရွိရင္ ပုိကူးဖုိ႔ ပုိလြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၾကည္လင္ သန္႔စင္ ေနတယ္လို႔ ထင္ရတဲ့ အေရျပားမွာ သင္ မျမင္ႏုိင္တဲ့ အေပါက္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဗုိင္းရပ္စ္ဟာ အေရျပား ကေနမွ မဟုတ္ပါဘူး။ သင့္ မ်က္စိ ၊ ပါးစပ္ တုိ႔ကေနလဲ ၀င္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းေတြဟာ လူနာေတြကုိ ကုသတဲ့ အခါမွာ တစ္ကုိယ္လံုးကုိ လံုၿခံဳစြာ ဖံုးအုပ္ထားရ တာပါ။
အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ က ႏွစ္ရက္ကေန ၂၁ ရက္အထိ မေပၚႏုိင္ဘူး ဆုိရင္ ဗုိင္းရပ္စ္ကူးတဲ့ လကၡဏာ မေပၚေသးတဲ့ လူဆီကေရာ ပုိးကူးႏုိင္မလား ။ မကူးႏုိင္ပါ။ ဗုိင္းရပ္စ္ ကူးတဲ့ လကၡဏာေတြ ေပၚလာတဲ့ လူဆီကပဲ ပုိးကူး ႏုိင္ပါတယ္။
အီဘုိလာ က ေခၽြးကေနေရာ ကူးႏုိင္ပါ သလား ။ ကူးပါတယ္။ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ကုိ ေခၽြးထဲမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ကာမ ဆက္ဆံရင္ေကာ ။ ေသခ်ာေပါက္ ကူးပါတယ္။ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံ ေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကာမ ဆက္ဆံဖုိ႔ ဆုိတာ အေတာ္ေလးေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ တကယ္လုိ႔ အီဘုိလာကုိ ခံႏုိင္သြားၿပီး အသက္ မေသဘဲ ရွင္သန္ က်န္ရစ္တယ္ ဆုိရင္ေတာင္ အကာအကြယ္မဲ့ လင္ဆက္ဆံျခင္းကုိ သံုးလအထိ လံုး၀ အျပဳလုပ္သင့္ ပါဘူး။ သုတ္ေသြးထဲမွာ အီဘုိလာ ကို အမ်ားအျပား ေတြ႕ရပါတယ္။
အီဘုိလာ ကာကြယ္ေဆး ဘာျဖစ္လုိ႔ မရွိေသးတာလဲ ။ အီဘုိလာ ကာကြယ္ေဆးေရာ ၊ ကုသေဆး ကုိပါ ထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစား ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အီဘုိလာ က အေတာ္ၾကာမွ တစ္ခါ ျဖစ္တာရယ္ ၊ ဒီ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ကုသေဆး ထုတ္ဖုိ႔ ေငြေၾကး မလံုေလာက္ တာရယ္ေၾကာင့္ အီဘုိလာ ကာကြယ္ေဆး နဲ႔ ကုသေဆး မရွိေသး တာပါ။ ဓာတ္ခဲြခန္း ေတြမွာ ေဖာ္စပ္ ထုတ္လုပ္ၿပီး ကာကြယ္ေဆး နဲ႔ ကုသေဆး ကုိလဲ လူသားေတြ အတြက္ အသံုးျပဳဖုိ႔ သင့္ေလ်ာ္တယ္ ၊ မသင့္ေလ်ာ္ဘူး ဆုိတာ အေထာက္အထား မခုိင္လံု ေသးပါဘူး။ အေမရိကန္ လူနာ ၂ ဦးကုိ စမ္းသပ္ခဲ့တဲ့ ေဆးရည္ ဆုိတာဟာလဲ လူ အမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳ ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ မထုတ္ႏုိင္ ေသးပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ အီဘုိလာ ကာကြယ္ဖုိ႔နဲ႔ ကုသဖုိ႔ ေဆး၀ါး မ်ိဳးစံု ထုတ္လုပ္ ထားပါတယ္။ လူေတြကုိ သံုးလုိ႔ ရနုိင္ မရႏုိင္ မစမ္းသပ္ ရေသးတာပါ။

ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖဲြ႕အစည္း ႀကီးကေတာ့ လူေတြနဲ႔ တည့္ မတည့္ မစမ္းသပ္ ရေသးတဲ့ ေဆးေတြကုိ အီဘုိလာေၾကာင့္ ေသဆံုး ေတာ့မယ့္ လူနာေတြကုိ စမ္းထုိး သင့္ မသင့္ သေဘာထား ေတာင္းခံ ေနပါၿပီ။
အီဘုိလာက ခႏၶာကုိယ္ကုိ ဘယ္လုိ တုိက္ခုိက္သလဲ ။ ဒီဗုိင္းရပ္စ္ဟာ စနစ္က် ပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ အဂၤါ အစိတ္အပုိင္းတုိင္း ကုိ အေရာက္ သြားႏုိင္ၿပီး အဲဒီ အဂၤါ အစိတ္အပုိင္း ေတြကုိ တုိက္႐ုိက္ တုိက္ခုိက္ ေသြးယုိစီး ေစပါတယ္။ လူနာဟာ ေသြးလန္႔ ပါမယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ထုိးက်သြား ပါမယ္။ ကိုယ္တြင္း အဂၤါ အစိတ္အပုိင္း ေတြမွာ ေသြးယုိစီး ေနရတဲ့ အထဲ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ပါ ထပ္က်ေတာ့့ ဘယ္လုိမွ မခံႏုိင္ေတာ့ဘဲ ေသဆံုး ရတာပါ။

အီဘုိလာ ကူးစက္ထားတဲ့ အေမရိကန္ လူနာ ၂ ေယာက္ကုိ ဘယ္လုိ သယ္လာတာလဲ ။ လုိင္ေဘးရီးယား ကေန အထူးစီစဥ္ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေလယာဥ္နဲ႔ သယ္လာတာပါ။ သူတို႔ကုိ သီးသန္႔ ထားမယ့္ အခန္း ၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေပးမဲ့စနစ္ေတြ ပါပါတယ္။ ေလယာဥ္ ဆင္းသက္တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ သူတို႔ကုိ အဲဒီလုိပဲ ျပင္ဆင္ ထားတဲ့ လူနာတင္ယာဥ္နဲ႔ အယ္မုိရီ တကၠသုိလ္ ေဆး႐ံုကုိ ေခၚသြားပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဆုိးရြားတဲ့ ကူးစက္ ေရာဂါပုိး ကုသေဆာင္ ရွိပါတယ္။

အာဖရိကမွာ ဘာျဖစ္လုိ႔ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ပ်ံ႕ႏွံ႔တဲ့ႏႈန္း ျမန္ေနတာလဲ ။ ဂီနီ ၊ ဆီရဲယားလီယြန္း ၊ လုိင္ေဘးရီးယား ႏုိင္ငံေတြမွာ အစ ကတည္းက က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ ကုသမႈ ညံ့ဖ်င္းခဲ့ ပါတယ္။ ေဆးနဲ႔ ေဆးပစၥည္း မလံုေလာက္ သလုိ က်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းေတြ အတြက္ အကာအကြယ္ အ၀တ္အစားနဲ႔ အသံုး အေဆာင္ေတြလဲ လံုလံု ေလာက္ေလာက္ မရွိပါဘူး။ တစ္ခါ ဂီနီ ၊ ဆီရဲယား လီယြန္း က နယ္နိမိတ္ခ်င္း ထိစပ္ေနေတာ့ လူေတြက ဟုိဘက္ ဒီဘက္ ကူးလူး သြားလာၾကရာ ကေန ဒီဗုိင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈဟာ ထင္ထားတာထက္ ပုိျမန္ သြားတာပါ။

အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ က ဘယ္လုိ စျဖစ္ခဲ့တာလဲ ။ အီဘုိလာ ဘယ္က စတယ္ဆုိတာ မသိရေသး ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီဗုိင္းရပ္စ္ ကုိ လင္းႏုိ႔ေတြက သယ္ေဆာင္ လာတယ္လုိ႔ သိပၸံ ပညာရွင္ ေတြက ယံုၾကည္ပါတယ္။ လင္းႏုိ႔ ေတြကလဲ တျခား တိရစၧာန္ ဆီက ကူးလာတာပါ။ သူတုိ႔ေၾကာင့္ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ စျဖစ္လာတာ ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံထဲကုိေရာ ေရာက္လာႏုိင္ မလား ။ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံ ထားရသူဟာ ကုိယ့္ႏုိင္ငံ ထဲကုိ ေရာက္လာၿပီ ဆုိရင္ ကူးစက္ ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ ခရီးသည္မ်ား ၀င္ေပါက္ ျဖစ္တဲ့ ေလဆိပ္လုိ ေနရာမ်ိဳး ေတြကုိ အထူး ၾကပ္မတ္ ထားသင့္ပါတယ္။ အခု ဆုိရင္ အီဘုိလာ ကးစက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြကုိ ေလယာဥ္ ပ်ံသန္းမႈေတြ ရပ္ဆုိင္း ထားပါတယ္။ အဲဒီလုိ မရပ္ဆုိင္းခင္ တုန္းက အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ကူးစက္ခံ ထားရၿပီး ပုိးမေပၚေသးတဲ့ ကာလမွာ လူေကာင္း ပကတိႏွယ္ ခရီးထြက္ လာသူေတြ သင့္ ႏုိင္ငံထဲ ေရာက္ေနခဲ့တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ ေရာဂါ ကူးစက္ သြားႏုိင္ ပါတယ္။
ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အီဘုိလာ ဗုိင္းရပ္စ္ပုိး အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း ေလ့လာ ေရးသား တင္ျပ လုိက္ရပါတယ္။

( TMK ဘာသာျပန္သည္ )
The Myawady Daily