ထိပ္ေျပာင္ျခင္း၊ ၾကက္သြန္နီႏွင့္ သူ၏အစြမ္းမ်ား

က်မ ၁၄-၁၅ ႏွစ္အရြယ္။က်မရဲ့ေမာင္၀မ္းကြဲတစ္ေယာက္ ၈-၉ ႏွစ္မွာဆံပင္ညွပ္ဆိုင္က အနာစက္ေခၚတဲ့ျပည္တည္နာကူးလာပါတယ္။ (အဲ့ဒီအခ်ိန္က တစ္ခါသံုး ဒါးေတြမေပၚေသးပဲ သင္တံုးဒါး တစ္ေခ်ာင္း ထဲနဲ႔အားလံုးကိုဆံပင္ညွပ္ပါတယ္)။ သူ႔ေခါင္းတစ္ခုလံုးျပည္တည္နာေတြနဲ႔ျပည့္ေနလို႔ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးအေရျပားဌာနကိုသြားျပေတာ့ ဦးေခါင္းအရည္ခြံြခြါရမယ္လို႔ေျပာလိုက္တယ္လို႔သိရ ပါတယ္။ တကယ္ေျပာတာလား၊စလိုက္တာလားေတာ့မသိပါဘူး။ သူလည္းေၾကာက္လန္႔ၿပီး ေဆးရံု မသြားေတာ့ပဲသူတို႔မိသားစုကုေနက် ျမန္မာေဆးဆရာနဲ႔ျပပါတယ္။ အဲ့ဒီေဆးဆရာရဲ့နံမည္ေတာ့ မမွတ္မိ ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့သူ႔ရဲ့ညာဘက္လက္သန္းရဲ့လက္သဲကရွည္ေနတာမို႔က်မတို႔က ဆရာလက္သဲလို႔ အမည္၀ွက္ေပးထားပါတယ္။ (ဆရာဇီ၀က အေၾကာင္းေတြဖတ္ရေတာ့မွ လက္သဲအရွည္ ထားျခင္း ရဲ့ အဓိပၸါယ္ကိုသေဘာေပါက္လာပါတယ္)။
ျ

ျမန္မာေဆးဆရာဆိုေပမဲ့အေနာက္တုိင္္းေဆးဖိုးထက္ပိုေစ်းႀကီးပါတယ္။(ေရႊေစ်းႏွစ္ေထာင္ က်ပ္၊ေဆးထိုးခ ၅ က်ပ္ေခတ္မွာ) ေဆးေဖၚဖို႔ က်ပ္ ၅၀၀ ေပးရ ပါတယ္ ။ သူက ေဆးအတြက္ကိုယ္တိုင္ေတာထဲသြားၿပီး ေဆးျမစ္ေတြရွာၿပီးမွ ကိုယ္တိုင္ေဆးေဖၚတယ္လို႔သိရပါတယ္။ အတိုခ်ံဳေျပာရရင္သူ႔ေဆးနဲ႔ ေမာင္၀မ္း ကြဲရဲ့ေခါင္းေပၚက အနာစက္ေတြ အားလံုးေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့အနာေတြရဲ့ေနရာမွာ အနာရြတ္ေတြ ျဖစ္ၿပီး တစ္ေခါင္းလံုး ဆံပင္ တစ္ပင္မွမရွိပဲေျပာင္လက္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲသူ႔ကိုေျပာျပေတာ့ ၾကက္သြန္နီ ကို ထက္ျခမ္းျခမ္းၿပီး ေခါင္းကိုပြတ္ခိုင္းပါတယ္။ အံၾသေလာက္ေအာင္ မၾကာခင္မွာ ဆံပင္ေတြ ေပါက္ လာ တာ သူ႔အရင္က ဆံပင္ထက္ပိုမ်ားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ အဲ့ဒီအေၾကာင္းေတြကိုယခုတိုင္မွတ္မိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထိပ္ေျပာင္၊ေနာက္ေျပာင္သူ၊ဆံပင္နည္းသူ၊ပါးသူေတြေတြ႔ရင္ အရမ္းေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့
က်မေမာင္၀မ္းကြဲရဲ့အနာေရာဂါအေျခအေနေၾကာင့္လား။ သူမ်ားအေျခအေနနဲ႔မတူမွာ စိုးၿပီး မေျပာျဖစ္ခဲ့ ပါဘူး။ အခု ၾကက္သြန္နီအေၾကာင္းရွာဖတ္ေတာ့ လက္ေတြ႔စမ္းသပ္မႈတစ္ခုအရ ၾကက္သြန္နီအရည္ နဲ႔ဦးရည္ကို တစ္ပတ္ႏွစ္ႀကိမ္ ပြတ္ေပးရာ ႏွစ္လတြင္ ဆံပင္မ်ားေပါက္လာတာေတြ႔ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ၾကက္သြန္နီရဲ့အျခားေသာက်န္းမာေရးအက်ိဳးျပဳအစြမ္းသတၱိမ်ားကိုလည္းေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။

ၾကက္သြန္နီရဲ့က်န္းမာေရးအက်ိဳးျပဳအစြမ္းသတၱိေတြဟာအလြန္မ်ားလွပါတယ္။ သူ႔မွာအစြမ္းထက္တဲ့ ပိုးသတ္တဲ့ဂုဏ္သတၱိ (anti-bacterial) နဲ႔ အစြမ္းထက္တဲ့ ပိုးသန္႔ရွင္းေစတဲ့သတၱိ (anti-septic) ေတြရွိ တဲ့အတြက္ ၾကက္သြန္နီကို အသီးအႏွံတို႔ရဲ့ဘုရင္လို႔ေခၚပါတယ္။

ၾကက္သြန္နီနဲ႔ၾကက္သြန္ျဖဴတို႔ဟာနီးစပ္တဲ့မ်ိဳးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္နီရဲ့ အေရာင္ဟာ အျဖဴ၊အနီ၊အ၀ါ၊နဲ႔အစိမ္းရယ္လို႔ အေရာင္အမိ်ဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ အေရာင္ေတြကြဲျပားသလို၊အရြယ္အစားနဲ႔အရသာလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားပါတယ္။ ၾကက္သြန္နီမွာပါ၀င္တဲ့ ဆာဖါ (organic sulpha) မ်ားေၾကာင့္ ၎တို႔ကိုလွီးရင္ မ်က္စိစပ္ေစပါတယ္။ အမ်ိဳးအစား၊လတ္ဆပ္မႈ၊ရင့္မွည့္မႈအေျခအေန (maturity) ေပၚမူတည္ၿပီး၎တို႔ တြင္ပါ၀င္ေသာ အာဟာရ ဓါတ္အနည္းအမ်ားကြဲျပားပါတယ္။

ၾကက္သြန္နီမွာ ဗီတာမင္ ေအ၊ဘီ၊စီ၊ folic acid, calcium, phosphorus, magnesium, chromium, iron ႏွင့္ fiber ေတြမ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္။

ခရစ္မေပၚမွီ ႏွစ္ ေလးေထာင္ကထဲက ၾကက္သြန္နီကိုေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကုသရာတြင္အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္းမ်ားရွိပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းကဒါဏ္ရာရေသာ စစ္သားမ်ားရဲ့အနာ သက္သာ ရန္ႏွင့္အနာက်က္ရန္အတြက္ ၾကက္သြန္နီအႏွစ္ (onion paste) ကိုအသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။

ၾကက္သြန္နီအသံုးျပဳနိုင္ေသာေရာဂါမ်ား။

၁။ ေသြးအားနည္းျခင္း (Anemia)- ၾကက္သြန္နီမွာပါ၀င္တဲ့ သံဓါတ္နဲ႔ folic acid တို႔ေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းျခင္းေရာဂါကိုသက္သာေစပါတယ္။

၂။ အဆီက်ျခင္း (Anti-cholesterol) တစ္ေန႔လွ်င္ အရြယ္ေတာ္ၾကက္သြန္နီ တစ္ျခမ္း စားေပး ျခင္းျဖင့္ အဆီက်ေစၿပီး အဆီပိတ္ႏွလံုးေရာဂါကိုကာကြယ္နိုင္ပါတယ္။

၃။ အေရာင္သက္သာျခင္းသတၱိ (anti-inflammmatory effect) ေၾကာင့္ အဆစ္အျမစ္ ေရာင္ ေရာဂါ (arthritis) နဲ႔ ေဂါက္ေရာဂါ (gout) မ်ားတြင္အသံုးျပဳနိုင္ပါတယ္။

၄။ ပိုးသတ္ျခင္း (anti-bacterial) ၾကက္သြန္နီဟာ ေရာဂါျဖစ္ေစေသာပိုးမ်ား၊အထူးသျဖင့္ ဆီးလမ္း ေၾကာင္းမွာ ေရာဂါျဖစ္ေစေသာ (E.coli) ပိုး၊ ၀မ္းေလ်ာ္၊စမ္းကိုက္ေရာဂါပိုး (Salmonella) နဲ႔ တီဘီပိုး (TB) တို႔ကိုသတ္နိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။

၅။ ေသြးတိုးေရာဂါ (Hypertension) ၾကက္သြန္နီအစိမ္း(၀ါ) အက်က္စားျခင္းျဖင့္ ေသြးတိုး က်ေစပါတယ္။ ေသြးၾကဲေစပါတယ္။ ေသြးေၾကာထဲမွေသြးခဲမႈမ်ားကိုလည္းအရည္ေပ်ာ္ေစပါတယ္။

၆။ အူမႀကီးကင္ဆာ (Cancer of colon) ၾကက္သြန္နီသည္ အူမႀကီးရွိ က်န္းမာေရး အေထာက္ အကူျပဳပိုးမႊားမ်ားအားတိုးပြါးေစျခင္းျဖင့္ အူမႀကီးကင္ဆာကိုကာကြယ္နိုင္ပါသည္။

၇။ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း။ ဟင္းမ်ားတြင္ ၾကက္သြန္နီမ်ားစြာထည့္ခ်က္ျခင္းျဖင့္ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းႏွင့္ ေလလည္ျခင္း ကိုသက္သာေစပါတယ္။

၈။ ဆီခ်ိဳေရာဂါ ( Diabetes) ၾကက္သြန္နီတြင္ပါ၀င္ေသာ chromium က အင္ဆူလင္ ဓါတ္ ထုတ္လုပ္မႈေကာင္းေစျခင္းျဖင့္ ဆီခ်ိဳေရာဂါ ကိုသက္သာေစပါတယ္။

၉။ နားအူျခင္း၊နားတြင္းအသံျမည္ေနျခင္း။ ၾကက္သြန္နီရည္ဆြပ္ထားေသာ ၀ါဂြမ္းကိုနားတြင္ထည့္ျခင္းျဖင့္ နားအူျခင္း၊နားတြင္းအသံျမည္ေနျခင္းတို႔ ကိုသက္သာေစပါတယ္။

၁၀။ ဆံပင္ေပါက္ျခင္း။ ၾကက္သြန္နီအရည္(၀ါ) ၾကက္သြန္နီျဖင့္ဦးရည္ကို တစ္ပတ္ႏွစ္ႀကိမ္ ပြတ္ေပးပါက ႏွစ္လတြင္ ဆံပင္ေပါက္ေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

၁၁။ အရိုးပါးေရာဂါ (osteoporosis) ၾကက္သြန္နီသည္ အရိုးပါးေရာဂါကိုလည္း သက္သာ ေစပါတယ္။

၁၂။ အေအးမိျခင္း၊ခၽြဲကပ္ျခင္း။ ၾကက္သြန္နီသည္ခုခံအားကိုလည္းေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ ၾကက္သြန္နီရည္ႏွင့္ပ်ားရည္ဆတူေရာၿပီးတစ္ေန႔လွ်င္ လၻက္ရည္ဇြန္းျဖင့္ ၃-၄ႀကိမ္ေသာက္ ပါက ခၽြဲမ်ားအရည္ေပ်ာ္ေစၿပီး အေအးမိေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ကိုေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။

၁၃။ ႀကက္သြန္နီကိုေရျဖင့္ ေရထက္၀က္ခမ္းသည္အထိျပဳပ္ၿပီးေနာက္ ၎ျပဳပ္ရည္ေသာက္ေပး ပါက ဆီပူျခင္းကိုေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။

၁၄။ ကာမအားသန္စြမ္းျခင္း။ ၾကက္သြန္နီအျဖဴမ်ိဳးသည္အျခားမ်ိဳးမ်ားထက္ ကာမအား သန္စြမ္း ျခင္း သတၱိပိုေကာင္းပါတယ္။

သတိထားရန္အခ်က္မ်ား။

ၾကက္သြန္နီကိုေလသလပ္သည့္ အခန္းအပူခ်ိန္၊ေနေရာင္တိုက္ရိုက္မရေသာေနရာတြင္ သိမ္းဆည္း နိုင္ ပါတယ္။ အာလူးမ်ားနဲ႔အတူတူထားပါကအာလူးမွအဆိုဓါတ္နဲ႔ ethylene ဓါတ္ေၾကာင့္ၾကက္သြန္ နီမ်ား ပုပ္လြယ္ပါတယ္။ လွီးထားေသာၾကက္သြန္နီမ်ားအားေလလံုေသာေနရာတြင္ ၁-၂ ရက္ခန္႔သိမ္ထား နိုင္ ပါတယ္။ ၾကက္သြန္နီလွီးစဥ္မ်က္စီမစပ္ေအာင္ၾကက္သြန္နီမ်ားကိုမလွီးခင္တစ္နာရီအေအးခံထားျခင္း(၀ါ) ေရတြင္ စိမ္ၿပီးအခြံႏႊာျခင္းျဖင့္ကာကြယ္နိုင္ပါတယ္။

Credit- ျမတ္ပန္းရဂံု