ကန္စြန္းရြက္ ႏွင့္ က်န္းမာေရး တုိင္းရင္းေဆး

ေရႀကိဳက္ စားသံုး သီးႏွံ ျဖစ္ပါ သည္။ ႐ုကၡ ေဗဒ အမည္မွာ IPOMAEA REPTANS POIR ျဖစ္ပါ သည္။ ကန္စြန္း ရြက္တြင္ ျမန္မာ ကန္စြန္းပင္ ႏွင့္ တ႐ုတ္ ကန္စြန္း ပင္ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိး ႏွစ္စား စိုက္ပ်ဳိး ပင္၊ အေလ့က် ေပါက္ပင္ အျဖစ္ ယေန႔ စာေရးသူတို႔ စားသံုးၾကေသာ တ႐ုတ္ ကန္စြန္း ၏ အသြင္ သဏၭာန္မွာ အရြက္ႏွင့္ အ႐ိုးပင္စည္မွာ ႀကီးထြားၿပီး ႏူးညံ့မႈရွိပါ သည္။ ျမန္မာ ကန္စြန္း၏ အပင္ အရြယ္ အစားႏွင့္ အရြက္မွာ ေသးငယ္လ်က္ ႏူးညံ့မႈ အေန အထား မ်ား နည္းပါး သည္။ တ႐ုတ္ ကန္စြန္း ထက္ ရာသီဥတုဒဏ္ ကို ပုိမိုခံႏိုင္ရည္ရွိၿပီး လယ္ကြင္း မ်ား တြင္ ေပါက္ေလ့ ရွိေသာ ကန္စြန္းပင္ကို ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ား ပိုမို ႏွစ္သက္စြာ စားသံုးၾက ပါသည္။

ျမန္မာ့ ေဆးက်မ္းမ်ားႏွင့္ အဖြင့္

ဥတုေဘာဇနက်မ္းႏွင့္ ႐ႈေတာ္ မူေဆးက်မ္းတြင္ ကန္စြန္းရြက္သည္ ခ်ဳိ၏၊ ႏို႔ရည္ကို တိုးပြား ေစတတ္ သည္။ ကုန္းကန္စြန္းရြက္သည္ ခ်ဳိ၊ ငန္ ရသာရွိ၏။ ၀မ္းမီးကိုလည္း ေျဖာင့္ေစ တတ္ သည္။ ႐ူးသြပ္ေသာအနာ၊ သည္းေျခႏွင့္ ယွဥ္ေသာ အနာတို႔ကို ႏိုင္၏။ အဆိပ္ အေတာက္ တို႔လည္း ေပ်ာက္ေစတတ္၏။ ငန္းမန္းဆိပ္တက္ ေနေသာ အနာကို ဘူးရြက္ မ်ားႏွင့္ ေရာစပ္၍ ေရစိမ္ၿပီး အနာကို ဆြတ္ လိမ္းေပးျခင္းအားျဖင့္ ငန္းမန္းနာကို က်ေစႏိုင္ သည္ဟု အဆို ရွိပါသည္။

ေငြကုန္သက္သာ လူက်န္းမာ

 ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ ကန္ စြန္းပင္သည္ ေငြကုန္က်မႈ သက္သာ ေစေသာ ဟင္းစား တစ္ခြက္ ခႏၶာ ကုိယ္အတြက္ လိုအပ္ေသာ သက္ေစာင့္ ဓာတ္မ်ားျဖင့္ ႂကြယ္၀ေသာ ဟင္းစား သီးပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ေဘကင္းကြာ စားဖြယ္ဟင္းလ်ာ

ကန္စြန္းရြက္ကို ျမန္မာ့ဟင္းလ်ာ အျဖစ္ ခ်က္ျပဳတ္ စားသံုးရာတြင္ ကန္စြန္းရြက္ကို ပုစြန္၊ ငါးမ်ားႏွင့္ ဟင္းခ်က္စားၾကျခင္း၊ ေၾကာ္ေလွာ္၍ စားၾကျခင္း၊ ျပဳတ္ၿပီး တို႔စားျခင္း၊ လက္သုပ္လုပ္စားသံုးၾကျခင္း၊ ခ်ဥ္ဖတ္ တည္ စားသံုးၾကျခင္း၊ ျပဳတ္၍ သနပ္စံု တြင္ ထည့္စားသံုးၾကျခင္း၊ ငါး၊ ပဲ စသည္တို႔ျဖင့္ ငါးေပါင္းေၾကာ္အျဖစ္ စားသံုးၾကျခင္း စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ခ်က္ျပဳတ္ျပဳလုပ္စားေသာက္ေနၾက သည္။ အခ်ဳိ႕မွာ အျခားဟင္းသီး ဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ကာ ခ်က္ စားတတ္ၾကပါသည္။ မိႈဟင္းလ်ာမ်ား စားသံုးရာတြင္ အဆိပ္အေတာက္မ်ား ကို ကင္းေ၀းေစရန္ မိႈႏွင့္ ေရာ ထည့္၍ ခ်က္ျပဳတ္ေလ့ရွိၾကပါ သည္။

ေဆးပညာ၏ အေျခခံဓာတ္မ်ား

ကန္စြန္းဥမ်ားတြင္ ေအး၊ ခ်ဳိ၊ ဆိမ့္၊ ဖန္အရသာမ်ားျဖင့္ ပါ၀င္ပါသည္။ ျမန္မာ့ေဆးပညာ ၏ အေျခခံဓာတ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ ေသာ ၀ါေယာဓာတ္၊ ပထ၀ီဓာတ္၊ အာေပါဓာတ္ဦးေဆာင္ေနေသာအပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကို စာေရးသူတိုင္းရင္း ေဆးပညာသင္စဥ္က ဆရာမ်ားပို႔ခ် ေပးမႈေၾကာင့္ အက်ယ္တ၀င့္ သိရွိခဲ့ရ ေပသည္။ အဆိုပါ ဓာတ္သေဘာမ်ား ႏွင့္ ကန္စြန္းရြက္၏ ေဆးဖက္၀င္ အာနိသင္ မ်ားကို ဆက္လက္ေရးသား ေဖာ္ျပေပးပါမည္။ စာဖတ္သူမ်ား တိုင္းရင္းေဆးပညာ ေ၀ါဟာရမ်ားႏွင့္ ပိုမို၍ သုတႂကြယ္၀ေစရန္ ရည္ရြယ္ ခ်က္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ပထဝီဓာတ္

ကန္စြန္းရြက္တြင္ ပထ၀ီဓာတ္ သည္ အေတာ္အသင့္ ပါ၀င္ေလရာ အပူအေၾကာင္းခံ၍ ျဖစ္တတ္ေသာ ကန္စြန္းရြက္သည္ အပူကို ၿငိမ္းေအး ေစပါသည္။ ေဆး၀ါးဓာတ္စာအျဖစ္ မၾကာခဏ စားသံုးေပး သင့္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ခႏ္ၶာကိုယ္ ထြားႀကိဳင္းသန္ စြမ္းမႈကို ျဖစ္ေစၿပီး အ႐ိုးက်န္းမာေရး အတြက္ပထ၀ီဓာတ္မွာလိုအပ္ေပသည္။

အာေပါဓာတ္

ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး တည္ ေဆာက္ပံုအရ ကန္စြန္းရြက္တြင္ အာ ေပါဓာတ္ အမ်ားဆံုးပါ၀င္ေသာသည္။ ကန္စြန္းရြက္တြင္ ေသြးသန္႔ေစကာ ေရာဂါဘယတို႔ကိုကင္းေ၀းေစပါသည္။ ဆီးႏွင့္ ၀မ္းကို မွန္ကန္ေစပါသည္။ ခံစားေနရေသာ ဆီးပူ၊ ဆီးနည္း၊ ဆီးခ်ဳပ္ရာတြင္ ကန္စြန္းရြက္ကို ေဆး ၀ါးဓာတ္စာအျဖစ္ အခ်ဳိအခ်ဥ္ခ်က္၍ စားေပးႏိုင္ၾကပါသည္။ ဆီးကိုရႊင္ေစ ကာ ေလသက္အားကို ပိုမိုေကာင္း မြန္ေစပါသည္။ သဘာ၀ကေပးေသာ ကန္စြန္းရြက္မွာ အရည္ရႊမ္းသျဖင့္ အနာတြင္ရွိေနေသာ ငန္းမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ေစပါသည္။ အစာလည္းေဆး ေဆးလည္းအစာ ဆို႐ိုးစကားကဲ့သို႔ အက်ဳိးရွိေသာ အပင္ ျဖစ္ပါသည္။

၀ါေယာဓာတ္

ကန္စြန္း႐ိုးအတြင္း ၀ါေယာဓာတ္ ပါ၀င္ကိန္းမ်ားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကန္စြန္း႐ိုးမ်ားတြင္ ေလဓာတ္မွာ မ်ားေသာ္လည္း အရ သာအားျဖင့္ အခါးဓာတ္ပါ၀င္မႈ မထင္ရွားတတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ အေၾကာအား၊ ေလ အားကို ပိုသန္စြမ္းေစသျဖင့္ ကာယ လုပ္သားမ်ားအတြက္အေၾကာအားတိုး အစားအစာအျဖစ္ ျဖည့္တင္းစားသံုး ေပးႏိုင္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ လူတို႔၏ အသက္ရွည္ က်န္းမာေရး အတြက္ လို အပ္ေသာ အစာေၾကခ်က္မႈကိုလည္း ေပးေဆာင္ေစပါသည္။

ကန္စြန္းရြက္ႏွင့္ သိပၸံေဆးပညာ၏  အာဟာရဓာတ္မ်ား

ကန္စြန္းရြက္တြင္ ဗီတာမင္ B 1 ေရဓာတ္၊ ကယ္လ္စီယမ္၊ ဗီတာမင္ B2 ဗီတာမင္ C ႏွင့္ အျခားသဘာ၀ဓာတ္ မ်ား ပါ၀င္ၾကေပသည္။ ကန္စြန္း ရြက္တြင္ ဗီတာမင္ B1 ဓာတ္သည္ အမ်ားဆံုး ပါ၀င္လ်က္ရွိရာ အဆိုပါ အာဟာရဓာတ္သည္ လူခႏၶာကိုယ္ အတြင္း၌ ရွိေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးသန္မာေစႏိုင္သည္။ အစာကိုလည္း ေၾကလြယ္ေစေသာ စြမ္းအားကို ေပးေဆာင္ႏိုင္သျဖင့္ အစာလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ျဖစ္ေပၚေစတတ္ေသာ အစာအိမ္ ေရာဂါ၊ ၀မ္းနာ၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းမ်ား ပြားမႈ ဟန္႔တားေပးႏိုင္ပါသည္။ ကယ္လ္စီ ယမ္ဓာတ္ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ သြားမ်ား၊ အ႐ိုးမ်ားကို ႀကံ႕ခိုင္ေတာင့္တင္းေစႏိုင္ ပါသည္။ ကာယလုပ္သားမ်ား ေရြး ခ်ယ္ စားသံုးသင့္ေသာ ဓာတ္ပင္ျဖစ္ပါ သည္။

ျမန္မာ့ ေဆးနည္းမ်ား

အခ်ဳိ႕ေျခလက္တို႔တြင္ မီးဟပ္ ျခင္း၊ မီးႏွင့္ ထိေတြ႕မိျခင္း၊ မီးေလာင္ ျခင္း၊ အပူေလာင္ျခင္းကို ခံရပါက ကန္စြန္းရြက္ကို ထုေထာင္း၍ ရရွိေသာ အရည္ကို အိမ္သံုးသၾကားအနည္း ငယ္မွ် ေရာစပ္၍ လိမ္းေပး ႏိုင္ပါ သည္။ အပူေလာင္နာ၊ အဖုေပါက္ ေပါက္ျခင္း၊ စပ္ဖ်င္းဖ်င္းျဖစ္ျခင္းကို သက္သာေစၿပီး အနာကို လ်င္ျမန္စြာ ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ပါသည္။

ပန္းညွိဳးပန္းေသ

အိမ္ေထာင္ေရး ျပႆနာကို စတင္ေပၚေပါက္လာေစႏိုင္ေသာ အမ်ဳိးသားလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေရာဂါျဖစ္ သည့္ ပန္းေသပန္းညိႇဳး ေရာဂါအတြက္ ကာကြယ္ျခင္း၊ ကုသျခင္း ေဆာင္ ရြက္ရာတြင္ ဆိတ္သို ကန္စြန္းရြက္ ၾကက္သြန္ျဖဴ ဥတစ္လံုး၊ မၾကာခဏ ႏို႔မွ ခ်က္ထုတ္ထားေသာ ေထာပတ္ စစ္စစ္တို႔အားလံုးကို ေရာ၍ ေၾကာ္စား ေပးႏိုင္ပါသည္။ အလယ္အလတ္ အသက္အရြယ္သို႔ ေရာက္ရွိ လာေန ေသာ ကိုေရႊအမ်ဳိးသားမ်ားအတြက္ ဒုကၡေပ်ာက္၍ သုခေရာက္ရွိေစႏိုင္ ေသာ ဟင္းလ်ာျဖစ္ပါသည္။ ေရွး ကာမသွ်တၱက်မ္းမ်ားအရ ဂႏၳ၀င္ စံတင္ေလာက္သည့္ လိင္ပိုင္း ဆိုင္ရာ စြမ္းအားမ်ားကို အျပည့္အ၀ ေပး ႏိုင္ေသာ ဆိတ္သို၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ေထာပတ္တို႔ ပါ၀င္ေသာ ကန္စြန္းရြက္ ၀ါဇီကရဏ ေဆးဟင္းလ်ာတစ္ခြက္ကို ျမည္းစမ္းၾကည့္ပါလို႔ အႀကံေပးလိုက္ရ ပါသည္။

Ref:
(၁) ဥတုေဘာဇန သဂၤဟက်မ္း
(၂) ႐ႈေတာ္မူေတး အဘိဓာန္
(၃) THE KAMA SURTA OF VASTSAYNA BY: PROF.H.S.GAMBERS
credit to >>> ဖါးစည္သံ